![](/media/lib/547/n-tartessos-7fec6862b2ee10f479aa8704a143afa7.jpg)
W Hiszpanii znaleziono pierwsze wizerunki ludzi z tajemniczej kultury Tartessos
24 kwietnia 2023, 10:55Kultura Tartessos pojawiła się w VIII wieku p.n.e. w dolinie Gwadalkiwiru na południowym-zachodzie Półwyspu Iberyjskiego. Jej główny ośrodek, dotychczas nieodnaleziony, jest utożsamiany z biblijnym Tarszisz. Informacje o Tartessos pojawiają się w źródłach bliskowschodnich i greckich, wspomina o nim m.in. Herodot (Dzieje, I 163, IV 152), który lokalizuje je za Słupami Herkulesa. Kultura Tartessos upadła z nieznanych nam przyczyn w IV wieku p.n.e.
![](/media/lib/547/n-wiking-657c6984df50bc50d3a9e52410f10139.jpg)
Wikingowie z Grenlandii importowali drewno z Ameryki Północnej
24 kwietnia 2023, 09:27Rosnące na Grenlandii drzewa niezbyt nadają się do wznoszenia budynków czy budowy statków. Dlatego też wikingowie, którzy w latach 985–1450 zamieszkiwali Grenlandię, musieli polegać na drewnie, które przyniosło morze i które importowali. Dzięki szczegółowym badaniom, przeprowadzonym właśnie na 5 stanowiskach archeologicznych, dowiedzieliśmy się, że o ile domy przeciętnych kolonistów wzniesiono głównie z drewna miejscowego oraz przyniesionego przez morze, to farmy elity zbudowano z drewna importowanego z Europy i Ameryki Północnej.
![](/media/lib/547/n-glony-f068387ddee85942c67fc8bcfe907644.jpg)
Olbrzymia koncentracja mikroplastiku w arktycznych glonach
24 kwietnia 2023, 08:12Glony Malosira arctica, które żyją pod lodem Arktyki, zawierają 10-krotnie więcej mikroplastiku niż otaczające je wody. Koncentracja plastiku na początku łańcucha pokarmowego to bardzo zła informacja. Może on zagrażać stworzeniom, które żyją się glonami i wędrować w górę łańcucha pokarmowego. Ponadto gromady martwych glonów bardzo szybko transportują plastik na dno morskie, co może wyjaśniać wysoką koncentrację mikroplastiku w osadach.
![](/media/lib/547/n-zderzacze-c78a9bd8ec2a609910aade4a3d0daaa2.jpg)
CERN rozpoczyna prace polowe nad następcą Wielkiego Zderzacza Hadronów
24 kwietnia 2023, 06:13CERN podjął pierwsze praktyczne działania, których celem jest zbudowania następcy Wielkiego Zderzacza Hadronów (LHC). Przyszły Zderzacz Kołowy (FCC – Future Circular Collider) ma mieć 91 kilometrów długości, a plany zakładają, że jego tunel będzie miał 5 metrów średnicy. Urządzenie będzie więc ponaddtrzykrotnie dłuższe od LHC
![](/media/lib/547/n-portalokienny-152204106f25a90f6a6f30ab3fdc5b76.jpg)
Wszystko co warto wiedzieć o roletach zewnętrznych
22 kwietnia 2023, 08:04Rolety zewnętrzne to coraz częściej spotykane rozwiązanie nie tylko w nowoczesnych budynkach, ale także w tych starszych. Stanowią one doskonałe uzupełnienie okien, zapewniając nie tylko estetykę, ale również komfort i funkcjonalność. W poniższym artykule przyjrzymy się temu, czym charakteryzują się rolety zewnętrzne, jakie są ich rodzaje, jakie pełnią funkcje oraz jak przebiega ich montaż.
![](/media/lib/547/n-tunel-e10e7803de2313f76eeecebf8c70491c.jpg)
Norwegowie wybudowali najdłuższy na świecie tunel dla pieszych i rowerzystów
21 kwietnia 2023, 10:28W Bergen powstał tunel pieszo-rowerowy o długości 3 km. Wydrążono go przez górę Løvstakken. Fyllingsdalstunnelen jest opisywany jako najdłuższa celowo wybudowana droga tego typu. By urozmaicić podróż przez zamkniętą przestrzeń, zadbano o atrakcje - instalacje - a także o barwne murale czy oświetlenie, które pozwalają ustalić, w którym miejscu znajduje się użytkownik.
![](/media/lib/547/n-orzechy-eb2a213cb08ab02c3896bd9d01a9ad46.jpg)
Orzechy włoskie pomagają w dojrzewaniu nastoletniego mózgu
21 kwietnia 2023, 10:14Regularne spożywanie orzechów włoskich korzystnie wpływa na rozwój poznawczy oraz dojrzewanie psychiczne młodzieży, informują naukowcy z Instituto de Salud Global (ISGlobal) w Barcelonie. Takie wnioski płyną z pionierskich badań prowadzonych przez Institut d’Investigació Sanitària Pere Virgili (IISPV), Hospital del Mar Medical Research Institute (IMIM) oraz ISGlobal. Badań, których celem było sprawdzenie wpływu orzechów włoskich na zdrowie ludzkie w tak kluczowym momencie, jakim jest okres dojrzewania.
![](/media/lib/547/n-samar2-12d85d8b08b2444c3b33075dea08a912.jpg)
Chińczycy znaleźli najcięższy pierwiastek na egzoplanecie
21 kwietnia 2023, 09:03Chińscy astronomowie znaleźli najcięższy pierwiastek kiedykolwiek zauważony na egzoplanecie. Wei Wang i jego koledzy z Narodowego Obserwatorium Astronomicznego Chin poinformowali o zaobserwowaniu samaru w atmosferze planety MASCARA-4b, odległej od Ziemi o 557 lat świetlnych. Pierwiastki o tak dużej masie są dość rzadkie i trudne do zaobserwowania, jednak mogą nam wiele powiedzieć o tworzeniu się i ewolucji planet.
![](/media/lib/547/n-hamburger-ff946f0eb0ebcab4e41b23d5c2332e93.jpg)
Zła dieta przyczyną 70% przypadków cukrzycy typu 2. Polska i Rosja w niechlubnej czołówce
20 kwietnia 2023, 11:46Nieodpowiednia dieta była przyczyną 14,1 milionów zachorowań na cukrzycę typu 2. w 2018 roku, informują naukowcy z Tufts University. Na podstawie stworzonego przez siebie modelu dotyczącego zwyczajów dietetycznych mieszkańców 184 krajów, uczeni uznali, że złe odżywianie się odpowiada za 70% nowych przypadków cukrzycy typu 2. Badania, w których uwzględniono dane z lat 1990–2018 zostały opublikowane na łamach Nature Medicine. Autorom badań udało się określić te zwyczaje żywieniowe, które w największym stopniu przyczyniają się do rozwoju cukrzycy.
![](/media/lib/547/n-kautes1-2468f2d6a3ce2ef9bb3f0665d54d82bf.jpg)
Nadrenia-Palatynat: w Trewirze odkryto mitreum i duży relief z Kautesem
20 kwietnia 2023, 11:05Podczas wykopalisk w Trewirze w Nadrenii-Palatynacie natrafiono na mitreum - świątynię poświęconą Mitrze - oraz duży relief przedstawiający Kautesa. To drugie sanktuarium Mitry, jakie kiedykolwiek odkryto w leżącym nad Mozelą mieście.